راهکارهایی برای بهبود بهداشت دهان سالمندان

رعایت بهداشت دهان سالمندان، نقش موثری در پیشگیری از بیماری های دهان و دندان مانند التهاب لثه و از دست دادن دندان ها دارد. همانگونه که چشم ها به عنوان دروازه روح شما شناخته می شوند، سلامت دهان نیز دریچه ای به سطح سلامت عمومی شماست. پ

متخصصان به این نتیجه رسیده اند که رعایت بهداشت دهان سالمندان، نه تنها از بیماری لثه، التهاب لثه و افتادن دندان ها پیشگیری می کند بلکه تاثیرات مطلوبی بر افزایش مقاومت فرد در برابر بسیاری از بیماری های مرتبط با افزایش سن دارد.

در این مقاله به بررسی راهکارهای موثر برای بهبود بهداشت سالمندان بپردازیم:

عواقب ضعف بهداشت دهان سالمندان

عدم رعایت نکات بهداشتی برای مراقبت از دهان، در کلیه دوران زندگی به خصوص در دوران سالمندی با عواقب شدیدی همراه است. تحقیقات متخصصان نشان داده است که التهاب لثه سبب افزایش خطر ابتلا به بیماری ریوی، بیماری قلبی، انسداد عروق خونی و سکته می شود.

از سویی دیگر، از دست دادن دندان ناشی از بیماری لثه (پریودنتیت) ممکن است با افزایش خطر ابتلا به زوال عقل همراه باشد. براساس تحقیقات متخصصان افراد سالمندی که بیش از یک دندان را از دست داده اند، تقریباً 50٪ بیشتر در معرض خطر ابتلا به اختلالات شناختی قرار دارند و خطر ابتلا به زوال عقل در آنها 28 درصد بیشتر از سایرین است.

بهداشت ضعیف دهان، همچنین تاثیرات مخربی بر زندگی اجتماعی دارد. به عنوان نمونه سالمندانی که در مورد وضعیت دهان و شکل ظاهری دندان های خود احساس ناراحتی می کنند، تمایل کمتری به برقرار معاشرات اجتماعی نشان می دهند و به مرور به سوی انزوا و افسردگی پیش می روند.

شایع ترین مشکلات بهداشت دهان در سالمندان

دو  مورد از شایع ترین مشکلات دهان و دندان در میان سالمندان عبارتند از دندان های حساس و خشکی دهان

حساسیت دندان اغلب زمانی رخ می دهد که سالمند پس از مصرف غذای سرد یا گرم دچار احساس درد یا ناراحتی شود. یکی از شایع ترین دلایل ابتلا به این مشکل، کوچک شدن یا عقب نشینی لثه است که باعث می شود سطح بیشتری از ریشه دندان در معرض دید قرار بگیرد.

دندان قروچه هنگام خواب نیز ممکن است یکی از دلایل بروز حساسیت دندان ها در دوران سالمندی باشد، بنابراین برای پیشگیری از این مشکل بهتر است در طول شب از محافظ های  دندان استفاده شود.

 خشکی دهان به این معنی است که دهان سالمند بزاق کمتری تولید می کند و مزه کردن، جویدن، بلعیدن و حتی صحبت کردن را برای سالمند دشوار می کند.

خشکی دهان همچنین یکی از عوارض جانبی رایج بسیاری از داروهای مرتبط با با بیماری هایی مانند دیابت، سکته مغزی، آلزایمر و بیماری های خود ایمنی است. از آنجایی که هر دو مشکل فوق، ممکن است به دلایل مختلفی بروز پیدا کنند، بهتر است برای یافتن منبع مشکل خود با دندانپزشک مشورت کنید.

بهداشت دهان سالمندان با شستشو، مسواک و نخ دندان

مانند سایر جنبه های مراقبت های بهداشتی، پیشگیری بهترین دارو در برای حفاظت از دندان ها و لثه ها در برابر بیماری هاست. مسلماً سرمایه گذاری برای مراقبت و نگهداری مناسب از دندان ها، نسبتاً ارزان تر از درمان مشکلات دهان و دندان است.

متخصصان توصیه می کنند که سالمندان هر شش ماه یکبار برای انجام معاینات، عکسبرداری با اشعه ایکس در صورت نیاز  جرم  گیری به دندانپزشک خود مراجعه کنند.

در این میان، رعایت بهداشت دهان سالمندان به صورت روتین، نقش موثری در کاهش تجمع پلاک، التهاب لثه و پوسیدگی های دندانی دارد. سه مرحله اساسی برای بهبود بهداشت دهان سالمندان عبارتند از: شستشو دهان، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن.

شستشوی دهان

برای شتشوی دهان بهتر است قبل از مسواک زدن، دهان خود را با آب ساده بشویید تا ذرات غذا از لابه لای دندان ها خارج شوند. پس از مسواک زدن، می توانید دوباره با دهانشویه بدون الکل حاوی فلوراید که نقش موثری در برابر  جلوگیری از پوسیدگی دندان دارد، استفاده کنید.

برخی از محصولات شستشوی دهان تاثیرات مطلوبی بر کاهش  حساسیت دندان ها دارند. برای انتخاب بهترین محصول برای شستشوی دهان با یک دندانپزشک مشورت کنید.

همچنین اگر برای کنترل پلاک، التهاب لثه، بوی بد دهان یا خشکی دهان خود با مشکلات جدی روبرو شده اید، با دندانپزشک خود در مورد یک دهانشویه درمانی صحبت کنید.

“برخورداری از یک دهان سالم، به معنای برخورداری از یک جسم سالم است”

مسواک زدن

حداقل دو بار در روز و هر بار کمتر از دو دقیقه مسواک بزنید. بهتر است از یک خمیر دندان مناسب که از مجوزهای لازم  که حاوی فلوراید ضد پوسیدگی و پلاک است، استفاده کنید.

خمیردندان ها به شکل ژل، خمیر یا پودر در دسترس هستند. با اینکه مواد تشکیل دهنده هر خمیر دندان ممکن است اندکی با یکدیگر متفاوت باشند، اما همه انواع خمیردندان ها دارای اجزای عمومی یکسانی هستند:  موادجرم گیر، مرطوب کننده ها، عوامل طعم دهنده، مواد غلیظ کننده و مواد شوینده.

برخی از مارک های خمیر دندان نیز حاوی مواد دیگری هستند که ممکن است حساسیت دندان یا تجمع جرم دندان را کاهش دهند، از فرسایش مینای دندان جلوگیری کنند یا دندان ها را سفیدتر کنند. بهتر است برای انتخاب بهترین خمیردندان با یک دندانپزشک مشورت کنید.

البته در سال های اخیر، استفاده از خمیردندان های “طبیعی” نیز محبوبیت زیادی پیدا کرده است. خمیر دندان طبیعی به این معنی است که مواد خاصی مانند طعم دهنده های مصنوعی، رنگ ها، نگهدارنده ها و شیرین کننده ها از ترکیب این خمیردندان ها حذف شده اند.  همچنین به این معنی است که در این خمیردندان ها از مواد فعال خاصی که از منابع گیاهی مشتق شده اند، استفاده شده است.

راهکارهای مسواک زدن

بهترین انتخاب برای مسواک در دوران سالمندی استفاده از یک مسواک با موهای نرم یا بسیار نرم است. مسواک‌ها را هر سه تا چهار ماه یک‌بار یا اگر رشته‌های مسواک به‌طور مشهودی مات یا فرسوده هستند، تعویض کنید.

هنگام مسواک زدن، دسته مسواک را با زاویه 45 درجه کج کنید. با شروع از دندان های بالا، چندین حرکت کوتاه به سمت بالا و پایین و سپس از خط لثه تا پایین دندان انجام دهید.

قبل از اینکه به دندان بعدی بروید، برای تمیز کردن یک دندان زمان کافی صرف کنید.  برای تمیز کردن سطوح داخلی دندان های جلویی، مسواک را به صورت عمودی نگه دارید و چندین حرکت بالا و پایین انجام دهید. این روند را برای دندان های پایین نیز تکرار کنید.

اگر به عنوان یک فرد سالمند از بیماری ورم مفاصل رنج می برید، ممکن است که مسواک زدن یا نگه داشتن مسواک برای شما امری دشوار باشد که بهتر است این کار را به کمک یک پرستار سالمند به انجام برسانید.

همچنین استفاده از مسواک برقی نیز یک گزینه مناسب برای افراد سالمند است، زیرا حرکات و ارتعاشات برس باعث می شود که دست سالمند نیاز کمتری به حرکت در طول دندان ها داشته باشد.

همچنین برخی از برندهای مسواک برقی ،دارای تایمرهایی هستند که به سالمند مبتلا به زوال عقل یادآوری می کند که چه زمانی باید مسواک زدن را متوقف کند.

نخ دندان کشیدن

متخصصان بر این باورند که نخ دندان کشیدن، قبل یا بعد از مسواک زدن به یک اندازه سودمند است. اما همچنین استفاده از نخ دندان، ترجیحاً بعد از غذا و بیش از یک بار در روز نقش موثری در کاهش تجمع باکتری ها در دهان دارند.

نخ دندان های موم دار یا بدون موم هر دو گزینه های مطلوبی برای استفاده هستند. البته افرادی که دندان‌های محکمی دارند ممکن است استفاده از نخ‌های موم‌شده را راحت‌تر بدانند، اما عملکرد هر دو نوع نخ دندان یکسان است.

نخ را دور انگشتان میانی خود بپیچید که به شما در رسیدن به دندان های عقب کمک می کند. نخ را دور هر دندان حلقه کنید تا به شکل C شود. با شروع از خط لثه، آن را چندین بار روی دندان به بالا و پایین بلغزانید. فقط  به خاطر داشته باشید که از حرکت عمومی نخ دندان خودداری کنید.

در صورتی که در هنگام استفاده از نخ دندان، فشار زیادی به لثه ها وارد کنید نه تنها تمایل خود را به رعایت بهداشت دهان از دست می دهید، بلکه اصطکاک این کار سبب تحریک لثه های شما خواهد شد.

البته متخصصان توصیه می کنند که مشاهده خونریزی لثه به معنای لزوم توقف نخ دندان کشیدن نیست. در عوض، فقط در اطراف منطقه حساس را با ملایمت بیشتری نخ دندان بکشید.

اگر به عنوان یک فرد سالمند، برای مراقبت از بهداشت دهان سالمندان به کمک نیاز دارید این کار را به پرستار سالمند حرفه ای در مرکز پرستاری پرستار همراه الف بسپارید. همکاران ما در این مرکز، آماده ارائه خدمات شبانه روزی مراقبت و پرستاری در منزل هستند.

برای کسب اطلاعات بیشتر با همکاران ما در واحد مشاوره تماس حاصل فرمایید.