بیماری تب دنگی چه خطراتی برای سالمندان دارد

یکی از حساس ترین گروه های سنی جامعه در مقابل بیماری تب دنگی افراد سالمند Elderly at higher risk of severe illness from dengue هستند، زیرا به شدت در معرض خطر مرگ و میر ناشی از این بیماری قرار دارند. براساس آمارهای موجود و مطالعات انجام شده،جمعیت عظیمی از سالمندان جهان در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. با توجه به افزایش احتمال شیوع این بیماری در کشور، تصمیم گرفته ایم که در این مقاله به بررسی عوارض این بیماری در سالمندان و روش های درمان آن بپردازیم:

بیماری تب دنگی چیست؟

این بیماری یکی از شایع ترین عفونت های اپیدمی در سراسر جهان است. دنگی، یک عفونت فلاویویروس ناشی از گزش پشه آئدس Aedes aegypti بوده که در افراد سالمند با علائم شدید و مرگ و میر بالا ناشی از عفونت همراه است.

ساعات اوج فعالیت این پشه ها در ساعات اولیه صبح و ساعات غروب خورشید است، زیرا دمای مناسب و رطوبت هوا در این شرایط برای تغذیه پشه آئدس ایده آل و مطلوب است.

علائم هشدار دهنده بیماری تب دنگی

براساس دستورالعمل های سازمان جهانی بهداشت، اکثر افراد مبتلا به بیماری تب دنگی علائم خفیفی دارند یا کلا بدون علائم هستند. براساس آمارها در صورتی که فردی دچار علائم این بیماری شود معمولا در عرض ۱ تا ۲ هفته بهبود پیدا خواهد کرد. این بیماری به ندرت ممکن است با علائم شدید همراه باشد و یا منجر به مرگ شود.

اگر علائم این بیماری ظاهر شوند، معمولاً ۴ تا ۱۰ روز پس از عفونت شروع می شوند و ۲ تا ۷ روز طول می کشند. علائم بیماری تب دنگی عموماً شامل موارد زیر است:

• تب بالا (۴۰ درجه سانتیگراد / ۱۰۴ درجه فارنهایت)
• سردرد شدید
• درد پشت چشم
• دردهای عضلانی و مفاصل
• حالت تهوع
• استفراغ
• تورم غدد
• کهیر

افرادی که برای بار دوم آلوده می شوند بیشتر در معرض خطر تب دنگی شدید و جدی قرار دارند.

علائم شدید بیماری تب دنگی اغلب پس از برطرف شدن تب ظاهر می شوند از جمله:

• درد شدید شکم
• استفراغ مداوم
• تنفس سریع و پی در پی
• خونریزی لثه یا بینی
• خستگی
• بی قراری
• خون در استفراغ یا مدفوع
• تشنگی شدید
• پوست رنگ پریده و سرد
• احساس ضعف

افراد مبتلا به این علائم شدید، باید فورا تحت مراقبت قرار گیرند. پس از بهبودی، افرادی که دنگی داشته اند ممکن است برای چند هفته احساس ضعف و خستگی داشته باشند.

روش تشخیص بیماری تب دنگی در سالمندان

تشخیص تب دنگی در یک فردسالمند نسبت به سایر گروه های سنی امری دشوار و پیچیده است. براساس شواهد موجود، افراد سالمند مبتلا به تب دنگی کمتر دچار علائمی مانند تب، بدن درد و یا بثورات پوستی می شوند اما با این وجود بیشتر در معرض خطر بستری و نیاز به دریافت مراقبت های ویژه بیمارستانی برای درمان تب دنگی قرار دارند.

دلیل اصلی این موضوع ابتلای افراد سالمند به بیماری های زمینه ای مانند فشار خون بالا و نارسایی کلیوی است که باعت می شود بیش از سایرین در برابر علائم این بیماری ویروسی واکنش نشان دهند. بنابراین تنها راه قطعی تشخیص این بیماری در افراد سالمند شامل معاینات بالینی و انجام آزمایشات تشخیصی است.

بررسی علائم ظاهری این بیماری و سوابق مسافرت به مناطق شیوع تب دنگی، یکی از اولین گام های تشخیص این بیماری است.  در مرحله بعد پزشک با استفاده از روش های آزمایشی مانند آزمایش خون می تواند نسبت به تشخیص تب دنگی اقدام کند:

آزمایش NS1: تشخیص پروتئین تولید شده توسط ویروس تب دنگی در بدن
آزمایش IgM: تشخیص آنتی بادی های تولید شده در پاسخ به عفونت ویروسی ناشی از تب دنگی
آزمایش IgG: تشخیص آنتی بادی های تولید شده در بدن پس از بیماری تب دنگی

با توجه به ضعف سیستم ایمنی در افراد سالمند، تشخیص زود هنگام این بیماری و اقدام فوری برای درمان اهمیت زیادی دارد. بنابراین اگر به عنوان پرستار سالمند متوجه بروز هر یک از علائم فوق در فرد سالمند شده اید، باید هر چه سریع تر سالمند را به مراکز درمانی اورژانس برسانید.

 اثرات طولانی مدت عفونت تب دنگی بر سالمندان 

متاسفانه تاکنون تحقیقات جدی و معتبری در مورد بررسی  عوارض مزمن تب دنگی  و تداوم علائم بیش از سه ماه پس از عفونت،  انجام نشده است و به تعبیری خطرات این بیماری دست کم گرفته شده است.

اما اخیرا محققان در یک تحقیق که در مورد اثرات طولانی مدت تب دنگی بر  ۲۰۰ بیمار سالمند مبتلا به دتب دنگی انجام شد( حدود یک چهارم مبتلا به عفونت دانگ) متوجه شدند که در حدود سه ماه بعد از این بررسی در حدود ۱۸ درصد از بیماران همچنان علائمی از جمله خستگی، سردرد و اختلال حافظه و تمرکز رنج می برند. از سویی دیگر، اختلال عملکردی و کاهش کیفیت زندگی مرتبط با سلامت از سایر مشکلات این افراد گزراش شده است.

درمان تب دنگی در بیماران سالمند

در حال حاضر سؤالات مهمی در خصوص این بیماری مطرح شده از جمله اینکه آیا می‌توان علاوه بر واکسن‌ها و درمان‌های موثری که برای درمان تب دنگی حاد وجود دارد، برای کنترل علائم مزمن این بیماری در سالمندان نیز روش درمانی موثری پیدا کرد.  با این که سالانه همایش های متعددی توسط مرکز جهانی بهداشت در کشورهای مستعد این بیماری برگزار می شود اما هنوز روش درمانی ویژه ای برای این بیماری یافت نشده و تمرکز بیشتر بر روش های پیشگیری از این بیماری قرار دارد.

اما این موضوع قابل تردید نیست که بیماران سالمند مبتلا به تب دنگی، نرخ مرگ و میر بالاتری دارند و میانگین سنی بالاتر به این معنی است که کمتر می توانند در برابر تلفات تب دنگی مقاومت کرد. به همین دلیل مدیریت پیشگیری از ابتلای سالمندان به تب دنگی یکی از مهم ترین وظایف هر جامعه ای است.

پیشگیری از بیماری تب دنگی در سالمندان

براساس دستور العمل های سازمان جهانی بهداشت استفاده از روش های زیر نقش موثری در پیشگیری از بیماری تب دنگی دارد:

• نصب توری و پشه بند
• استفاده از لوسیون و اسپری های دور کننده پشه
• پوشاندن نقاط برهنه پوست با استفاده از لباس‌های آستین بلند و شلوار بلند
• عدم حضور در خارج از منزل در ساعات اوج فعالیت این پشه ها
• حذف ظروف حاوی آب راکد از اطراف منزل برای عدم امکان تخم ریزی پشه ها

بنابراین بهترین اقدام برای محافظت از سالمندان عزیز در مقابل تب دنگی، استفاده از روش های پیشگیرانه است. همچنین لازم است که اعضای خانواده و پرستار سالمند با علائم این بیماری آشنایی داشته باشند تا در صورت مشاهده این عوارض به سرعت بیمار را به اورژانس برسانند.

مرکز پرستاری پرستار همراه الف یکی از معتبرترین مراکز ارائه خدمات مراقبت و پرستاری در منزل است که به صورت شبانه روزی آماده ارائه خدمت به همشهریان گرامی است.  برای استفاده از خدمات این مرکز با همکاران ما در واحد مشاوره تماس حاصل فرمایید .