پرستاری از سالمند مبتلا به بیماری زونا

بیماری زونا یا هرپس زوستر ، نوعی بیماری ویروسی پوستی خطرناک در دوران سالمندی است که افراد مبتلا به این مشکل به مراقبت های ویژه ای نیاز دارند. سالمندی فرصتی فوق العاده برای لذت بردن از دستاوردهای زندگی است با این حال، ممکن است بروز برخی از بیماری ها سبب کاهش توانایی سالمند برای ادامه یک زندگی مستقل و آزاد شود. در این مقاله به بررسی بیماری زونا در سالمندان و روش های مراقبت از مبتلایان به این بیماری پرداخته ایم:

 بیماری زونا چیست؟

زونا نوعی التهاب پوستی دردناک است که در یک طرف صورت یا بدن ایجاد می شود. عامل ایجاد کننده این بیماری ویروس واریسلا زوستر (VZV) است. التهابات پوستی ناشی از این بیماری به شکل تاول هایی است که اغلب به صورت تکه هایی در نیمی از صورت، شانه یا شکم ایجاد می شود.

این تاول ها، که اغلب با احساس خارش یا گزگز همراه هستند، معمولاً طی هفت تا 10 روز پوسته پوسته شده و پس از گذشت دو تا چهار هفته از بین می روند.

زونا علاوه بر مشکلات پوستی سبب ایجاد عوارض آزاردهنده ای مانند تب، سردرد، لرز و ناراحتی دستگاه گوارش  نیز می شود. در موارد جدی‌تر، بثورات پوستی ناشی از زونا ممکن است به سایر قسمت های بدن گسترش پیدا کند و با تاثیر بر چشم ها سبب از دست دادن بینایی شود.

اگرچه اکثر افراد فقط یک بار در زندگی خود به زونا مبتلا می شوند، برخی از سالمندان ممکن است دو بار یا حتی سه بار به زونا مبتلا شوند. نورالژی پس از هرپسی (درد عصبی ناشی از زونا) ممکن است به یک عارضه جانبی طولانی مدت در سالمندان مبتلا به این بیماری تبدیل شود و تا مدت ها پس از بهبود از این بیماری سبب آزار سالنمد شود.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به بیماری زونا هستند؟

زونا یک بیماری بسیار شایع است که تخمین زده می شود از هر سه نفر یک نفر در طول زندگی خود به این بیماری مبتلا می شود. اگرچه هر کسی ممکن است به زونا مبتلا شود – از جمله کودکان و کسانی که از قبل آبله مرغان گرفته اند – اما برخی از افراد بیشتر از دیگران مستعد ابتلا به این بیماری هستند.

افراد سالمند بالاتر از 60 سال و بیمارانی که از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده می کنند بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به بیماری زونا هستند.  علاوه بر سالمندان، بیماران مبتلا به ایدز، سرطان هایی مانند لوسمی یا لنفوم و مصرف کنندگان داروهای استروئیدی بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به زونا هستند.

آیا بیماری زونا مسری است؟

عامل ایجاد کننده آبله مرغان و بیماری زونا یک ویروس به نام VZV است. پس از ابتلای فردی به آبله مرغان، ویروس در سلول‌های عصبی او نهفته می‌ماند – برای برخی افراد، ویروس هرگز دوباره بیدار نمی‌شود، اما برای برخی دیگر، ویروس دوباره فعال می‌شود و باعث ایجاد زونا می‌شود.

با این که دلیل این موضوع هنوز مشخص نیست اما معمولا این اتفاق بعد از 60 سالگی رخ می دهد، اما این نظریه مطرح شده است که تحمل دوره های استرس شدید یا سرکوب سیستم ایمنی ممکن است یکی از عوامل فعال کننده این ویروس باشد.

اگرچه زونا به خودی خود از فردی به فرد دیگر منتقل نمی شود، اما ویروسی که باعث بروز این بیماری می شود قابل سرایت است و ممکن است از فرد بیمار به افرادی که هرگز به آبله مرغان مبتلا نشده اند یا حتی واکسن آبله مرغان دریافت کرده اند سرایت کند.

این ویروس تنها از طریق تماس مستقیم با مایع موجود در تاول‌های زونا به دیگران سرایت می‌کند بنابراین این ویروس قبل از ایجاد شدن تاول ها و پس از پوسته شدن تاول‌ها قابل انتقال نیست.

این بدان معنی است که بیماری زونا بسیار کمتر از آبله مرغان مسری است و احتمال ایجاد عفونت در سایر اطرافیان بیمار اندک است، البته به شرطی که تاول هایی که سربازکرده اند به خوبی پوشانده شده باشند.

روش درمان بیماری زونا چگونه است؟

سالمند مبتلا به زونا باید در اسرع وقت به دنبال دریافت مراقبت های پزشکی برای شروع یک برنامه درمانی ضد ویروس باشد. معمولا پزشکان برای به حداقل رساندن علایم و کوتاه کردن دوره بیماری از داروهای ضد ویروس مانند آسیکلوویر، والاسیکلوویر و فامسیکلوویر استفاده می کنند.

همچنین ممکن است برخی از بیماران برای به حداقل رساندن درد ناشی از بثورات زونا، به مسکن نیاز داشته باشند. استفاده از لوسیون کالامین، حمام بلغور جو دوسر و کمپرس مرطوب تاثیر زیادی در کاهش احساس سوزش و خارش زخم های ناشی از زونا دارد.

روش های پیشگیری از زونا

دریافت واکسن زونا بهترین روشی است که شانس ابتلا به زونا را در سالمندان به شدت کاهش می دهد. در حال حاضر دو واکسن بیماری زونا مورد تایید FDA وجود دارد – Shingrix و Zostavax  نام دارند.

متخصصان توصیه می کنند که بهتر است سالمندان ترجیحا از واکسن Shingrix استفاده کننده مگر این که به این واکسن حساسیت داشته باشند.

در مواقعی که این واکسن موجود نباشد واکسن Zostavax هنوز یک جایگزین قابل قبول برای ایمن سازی سالمند در برابر ویروس به حساب می آید .

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) به افراد 50 ساله و بالاتر توصیه می‌کند دو دوز شینگریکس را با فاصله تقریباً دو تا شش ماه برای حداکثر اثربخشی دریافت کنند. در حالی که واکسن ها ممکن است به طور کامل از زونا جلوگیری نکنند، طول و شدت علائم را کاهش می دهند و می توانند از بروز عوارض طولانی مدت جلوگیری کنند.

مرکز پرستاری پرستار همراه الف یکی از معتبرترین مراکز ارائه خدمات مراقبت و پرستاری از سالمندان است که با سال ها تجربه در خدمت همشهریان گرامی است. با کمک تیم مراقب و پرستاری این مرکز سلامت کامل خود را در دوران سالمندی حفظ کنید و در صورت نیاز به مراقبت و پرستاری از خدمات افراد متخصص و باتجربه بهره مند شوید.

برای همکاران ما تمرکز بر سلامت و تندرستی شما امری حیاتی به حساب می آید بنابراین ما به شما کمک می کنیم از این دوران طلایی نهایت استفاده را ببرید. استفاده از خدمات تخصصی مراقبت و پرستاری در منزل می تواند تفاوت عمده‌ای در کیفیت زندگی شما در دوران سالمندی ایجاد کند.

اگر شما یا یکی از عزیزان سالمندتان به دریافت کمک های تخصصی مراقبت و پرستاری در منزل نیاز دارد فرصت را از دست ندهید و همین حالا به همکاران ما تماس حاصل فرمایید.