چطور متوجه نیاز کودک به عینک شویم؟

برخورداری از قدرت بینایی شفاف و واضح یکی از مهم ترین نیازهای کودک برای رشد سالم است. با این که برخی از کودکان با اختلال بینایی به دنیا می آیند، برخی دیگر ممکن است در طول دوران کودکی به مشکلات بینایی دچار شوند.

روبرویی با چالش در مدرسه، بی میلی به نگاه کردن به کتاب ها یا تصاویر، وجود سابقه خانوادگی ابتلا به اختلالات بینایی همگی نشانه های نیاز کودک به عینک هستند.

تشخیص و درمان سریع مشکلات بینایی از اهمیت زیادی برخوردار است، چرا که عدم درمان اختلالات بینایی ممکن است منجر به آسیب های برگشت ناپذیر در بینایی کودک شود.

با این حال، خبر خوب این است که در صورت تشخیص زودهنگام، بسیاری از بیماری های بینایی در دوران کودکی با استفاده از عینک قابل اصلاح و درمان است. در این مقاله به بررسی این موضوع که چطور متوجه نیاز کودک به عینک شویم پرداخته ایم:

مشکلات شایع بینایی در کودکان

مشکلات بینایی بسیار زیادی وجود دارد که ممکن است بر بینایی کودک تأثیر بگذارد. با این حال، یکی از شایع ترین اختلالات بینایی کودکان، آمبلیوپی است که معمولا به عنوان تنبلی چشم نیز شناخته می شود.

آمبلیوپی یک مشکل بینایی مرتبط با اعصاب چشم است، به این معنی که در ارتباط یک چشم (یا هر دو) با مغز اختلال بوجود می آید. این مشکل باعث می شود که یک چشم ضعیف تر از چشم دیگر عمل کند و در صورت عدم درمان، آمبلیوپی به یک اختلال بینایی دائمی تبدیل می شود.

متخصصان به این نتیجه رسیده اند که وقتی یک چشم از بدو تولد، یا از اوایل کودکی، بهتر از چشم دیگر ببیند، مغز به آرامی شروع به نادیده گرفتن چشم ضعیف تر می کند.

با این که مشکل تنبلی چشم در کودکان اغلب با عینک قابل اصلاح است، شروع درمان در سن پایین تر موثرتر است، زیرا برخی از مطالعات نشان می‌دهند که اصلاح کامل بعد از 7 سالگی ممکن است با دشواری هایی همراه باشد.

سایر اختلالات بینایی رایج در کودکان عبارتند از:

• عیوب انکساری مانند دوربینی یا نزدیک بینی است که در دوربینی اشیاء نزدیک تار یا خارج از فوکوس به نظر می رسند و در نزدیک بینی اشیاء دور به سختی دیده می شوند.

اگرچه نزدیک‌بینی بیشتر به صورت یک مشکل ارثی در خانواده ها ظاهر می شود اما نرخ نزدیک‌بینی در بین کودکان به طور پیوسته در حال افزایش است که احتمالا این موضوع با صرف زمان زیاد کودکان روی صفخات دیجیتالی مرتبط است.

• استرابیسم  یا انحراف چشم، یکی دیگر از مشکلات رایج بینایی در بین کودکان است که به عنوان ناهماهنگی چشم ها طبقه بندی می شود و در نتیجه چشم ها همیشه در یک جهت قرار نمی گیرند.این مشکل در اثر مشکل دوربینی شدید، آمبلیوپی یا سایر بیماری های چشمی رخ می دهد. تشخیص علائم استرابیسم نسبتاً آسان است و یک چشم پزشک به راحتی توانایی تشخیص و درمان این مشکل را دارد.

نشانه های نیاز کودک به عینک

معمولا بیان مشکلات چشمی برای کودکان امری دشوار است زیرا ممکن است کودک بسیار کوچک باشد و توانایی بیان مشکل خود را نداشته باشد و از سویی دیگر ممکن است کودک تصور کند که دید محدود وی امری طبیعی است. خوشبختانه، علائم خاصی وجود دارد که والدین می توانند با توجه به آنها متوجه نیاز کودک به عینک شوند.

بروز مشکلات تحصیلی

هر گونه مشکل بینایی در کودکان با تغییرات نامطلوب زیادی بر پیشرفت تحصیلی کودک همراه است. براساس نظر متخصصان اگر یک کودک در مدرسه  شروع به بدرفتاری کند و یا عملکرد تحصیلی ضعیفی داشته باشد، احتمالا این مشکل به دلیل ضعف بینایی در کودک است زیرا کودک قادر به تشخیص اتفاقات اطراف خود نخواهد بود.

ناتوانی در تمرکز و عدم تمایل به انجام کارهایی که به توجه نزدیک نیاز دارد، مانند خواندن و نوشتن- ممکن است نشانه ای از نیاز کودک به عینک باشد!

سابقه خانوادگی

یکی از مهم ترین علائم نیاز کودک به عینک، وجود سابقه خانوادگی مشکلات بینایی  ژنتیکی در خانواده است. وجود مشکلاتی مانند نزدیک بینی، دوربینی و آمبلیوپی همگی ارثی هستند و ژن های آن در خانواده منتقل می شوند.

کودکانی که والدین آن ها از عینک استفاده می کنند بیشتر از سایر کودکان در معرض مشکلات ارثی بینایی قرار دارند و باید سریع تر مورد بررسی قرار گیرند.

عدم هماهنگی چشم ها

عدم هماهنگی حرکات چشم در دوران نوزادی، امری شایع است. با این حال ادامه این مشکل پس از تقریباً 6 ماهگی، ممکن است نشانه آمبلیوپی یا استرابیسم باشد. عدم قرار گیری چشم ها در یک راستا ممکن است در شرایطی خستگی کودک شدیدتر ظاهر شود.

در حال حاضر غربالگرهای مناسبی برای بینایی کودک وجود دارد که که عدم هماهنگی چشم ها را در سنین پایین مورد بررسی قرار می دهد.

زیاد نزدیک شدن برای دیدن اشیاء

مشاهده کودکی که برای تماشای تصاویر، کتاب را در فاصله بیسیار نزدیک به خود نگاه دارد احتمالا از مشکل نزدیک بینی رنج می برد به این معنی که  تمرکز بر روی اشیاء دور برای او دشوار است.

همچنین کودکی که به تلویزیون خیلی نزدیک شوند و برای عقب رفتن مقاومت کند، احتمالا با مشکل بینایی درگیر  است.

عدم تمایل به انجام کارهای ظریف

کودکی که تمایلی به خواندن کتاب، نگاه کردن به تصاویر یا تمرکز روی سایر کارهای ظریف ندارد، ممکن است از دوربینی یا نارسایی همگرایی رنج ببرد زیرا هر دو مشکل سبب تار دیدن اشیای نزدیک می شود. اگر والدین متوجه مقاومت مداوم کودک در برابر انجام کارهای ظریف شوند احتمالا کودک با مشکلات بینایی دست به گریبان است.

پلک زدن مکرر

کودکان مبتلا به مشکلات جشمی، هنگام تلاش برای تمرکز روی یک شی، بینی خود را چروک می کند و چشمانشان را باز و بسته می کنند. در واقع کودک به صورت ناخودآگاه با تغییر موقت حالت چشم اقدام به اصلاح عیوب انکساری مانند نزدیک بینی و دوربینی می کند.

بنابراین اگر کودک برای دیدن اشیا اطراف چهره خود را جمع می کند، وسایل را نزدیک به خود نگه می‌دارد، به صورت مکرر پلک می‌زند، چشم‌هایش را می‌مالد، یا چشم‌هایش به سمت داخل یا خارج می‌چرخد ممکن است به نوعی از مشکلات بینایی دچار باشد.

سردردهای مکرر

کودکانی که برای سرگرمی و ارتباط با دوستان آنلاین مدت زمان زیادی را صرف تماشای صفحه نمایش می کند به اختلال آستنوپی یا خستگی چشم دچار می شود.

خستگی چشم یکی از مهم ترین دلایل ایجاد احساس خشکی یا خستگی در چشم‌های کودکان است و معمولا منجر به سردردهای مکرر می شود.متخصصان توصیه می کنند که در صورت تمرکز بر صفخات نمایش،هر 20 دقیقه یکبار به چشم های خود استراحت دهید و با تمرکز بر یک شی در دوردست، حداقل 20 بار پلک بزنید.

با این حال، سردردهای مکرر یکی از علائم رایج دوربینی، نزدیک بینی  و نارسایی همگرایی چشم است، بنابراین هرگونه شکایت کودک از سردردهای مکرر را بجدی بگیرید.

مرکز پرستاری پرستار همراه الف یکی از معتبرترین مراکز ارائه خدمات پرستاری از سالمند، پرستاری از کودک و پرستاری از بیمار در منزل است. برای کسب اطلاعات بیشتر با همکاران ما در واحد مشاوره تماس حاصل فرمایید.