افسردگی در سالمندان: علل،عوارض و روش های درمان
افسردگی در سالمندان Depression and Older Adults درست مثل فشار خون یا دیابت، نوعی بیماری واقعی و قابل درمان است اما پذیرش آن به عنوان بخشی طبیعی از دوران سالمندی اشتباه بزرگی است. با این که افراد سالمند بیشتر از هر گروه سنی دیگری در معرض خطر ابتلا به افسردگی هستند، اما روش های خاصی وجود دارد که می توان با استفاده از آنها نسبت به درمان این مشکل اقدام کرد.
علایم افسردگی در سالمندان
سالمند مبتلا به افسردگی به صورت دایمی احساس غم و اندوه یا اضطراب دارد و این احساس ممکن است تا هفته ها طول بکشد.سایر علایم ابتلای سالمند به افسردگی شامل موارد زیر است:
- احساس ناامیدی یا بدبینی
- احساس گناه، بی ارزشی یا درماندگی
- تحریک پذیری، بی قراری
- از دست دادن علاقه به فعالیت ها یا سرگرمی های همیشگی
- خستگی و کاهش انرژی
- مشکل در تمرکز، به خاطر سپردن جزئیات و تصمیم گیری
- بی خوابی، بیداری زود هنگام صبح، یا پرخوابی
- پرخوری یا کاهش اشتها
- افکار خودکشی، اقدام به خودکشی
- بدن درد مداوم ، سردرد، گرفتگی عضلات یا مشکلات گوارشی که حتی با درمان بهبود پیدا نمی کنند
میزان شیوع افسردگی در سالمندان چقدر است؟
براساس آمارهای موجود در حدود ۸۰ درصد از افراد سالمند حداقل به یک بیماری مزمن مبتلا هستند و ۵۰ درصد از سالمندان با دو بیماری یا بیشتر دست به گریبان هستند.
افسردگی در افرادی که به بیماری های مزمن مانند مشکل قلبی، سرطان یا مشکلات حرکتی مبتلا هستند، بیشتر دیده می شود.
مشکل افسردگی در سالمندان در اکثر مواقع به درستی تشخیص داده نمی شود و معمولا پزشکان علایم این بیماری را به عنوان یک واکنش طبیعی به سایر بیماری ها یا تغییرات ناشی از افزایش سن اشتباه می گیرند.
افراد سالمند نیز در هنگام ابتلا به افسردگی معمولا به دنبال دریافت کمک های تخصصی نمی روند زیرا از این موضوع آگاه نیستند که در صورت درمان به موقع می توانند احساس بهتری داشته باشند.
میزان شیوع افسردگی در سالمندانی که تحت مراقبت های بهداشتی خانگی قرار دارند در حدود ۱۳.۵٪ و در سالمندان بستری در بیمارستان ۱۱.۵٪ است.
چه افرادی مستعد ابتلا به افسردگی هستند
عوامل زمینه ساز افسردگی بسیار متنوع است و در هر فرد ممکن است دلایل متفاوتی داشته باشد. تحقیقات دانشمندان نشان داده است که عوامل زیر با خطر بروز افسردگی در سالمندان مرتبط هستند، اما لزوما باعث افسردگی نمی شوند:
• بیماری های مزمن مانند سکته مغزی یا سرطان
• ژن ها – افرادی که سابقه خانوادگی افسردگی دارند ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند
• استرس
• مشکلات خواب
• انزوای اجتماعی و تنهایی
• فقدان ورزش یا فعالیت بدنی
• محدودیت های عملکردی که شرکت در فعالیت های زندگی روزمره را دشوار می کند
• اعتیاد
بنابراین افرادی که با مشکلات فوق دست به گریبان هستند بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به افسردگی قرار دارند.
روش های درمان افسردگی در سالمندان
خوشبختانه بیماری افسردگی قابل درمان است بنابراین لازم است به محض مشاهده علایم افسردگی به پزشک مراجعه کنید. عوارض برخی از داروها یا بیماری های خاص ممکن است علائم مشابهی با افسردگی ایجاد کنند.
در این شرایط تنها یک فرد متخصص قادر خواهد بود که از طریق معاینه فیزیکی، آگاهی از وضعیت سلامتی و سابقه پزشکی بیمار و انجام آزمایشات لازم این موضوع را مورد بررسی قرار دهد.
در شرایطی که پزشک هیچ بیماری جسمی زمینه ساز افسردگی را در فرد سالمند تشخیص ندهد ممکن است بیمار را برای ارزیابی روانشناسی به یک مشاور ارجاع دهد.
در این مرحله روانشناس و روانپزشک با بررسی علل ایجاد افسردگی از طریق روش های زیر نسبت به درمان بیماران اقدام می کنند:
روان درمانی، مشاوره یا «گفتگودرمانی»
روانپزشک و روانشناس در این روش درمانی به فرد کمک می کنند تا احساسات، افکار و رفتارهای نگران کننده خود را شناسایی و تغییر دهد. نمونه هایی از رویکردهای خاص برای درمان افسردگی عبارتند از درمان شناختی-رفتاری (CBT) و درمان بین فردی (IPT).
دارو درمانی
از این روش درمانی برای تنظیم هورمونهای موثر بر خلق و خو مانند سروتونین استفاده می شود. انواع مختلفی از داروهای ضد افسردگی وجود دارد. مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) داروهای ضد افسردگی ویژه ای هستند که معمولاً برای افراد سالمند تجویز می شوند.
معمولا روانپزشک با توجه به وضعیت جسمی سالمند داروهای مورد نیاز را تجویز کرده و تا درمان این مشکل بر روند مصرف داروها نظارت خواهد داشت.
الکتروشوک درمانی(ECT)
در طی این روش درمانی الکترودهایی بر روی سر بیمار قرار می گیرد و جریان الکتریکی ایمن و خفیفی از مغز فرد عبود داده می شود. این نوع درمان معمولاً تنها در صورتی استفاده می شود که بیماری فرد با درمان های دیگر بهبود نیافته باشد.
تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال مکرر(rTMS)
در این روش درمانی از نوعی آهنربا برای فعال کردن مغز استفاده می کنند. rTMS نیازی به بیهوشی ندارد و فقط مناطق خاصی از مغز را هدف قرار می دهد تا به کاهش عوارض جانبی مانند خستگی، حالت تهوع یا از دست دادن حافظه که ممکن است با ECT رخ دهد، کمک کند.
بی شک حضور یک پرستار سالمند با تجربه در کنار سالمند مبتلا به افسردگی تاثیر بسیار مطلوبی بر بهبود کیفیت زندگی سالمند دارد.
موسسه پرستاری پرستار همراه الف با برخورداری از کادر متخصص و متعهد افتخار دارد که به صورت شبانه روزی به سالمندان، کودکان و بیماران خدمت رسانی کند.
برای برخورداری از خدمات پیشرفته و تخصصی این مرکز از طریق روش های ارتباطی اعلام شده با مشاوران ما تماس حاصل فرمایید.