8 تکنیک های بازی درمانی برای کودکان

بازی درمانی برای کودکان  Play Therapy Techniques یکی از موثرترین روش هایی است که از دهه 1930، برای کمک به کودکان مبتلا به ختلالات ذهنی، جسمی و عاطفی مورد استفاده قرار گرفته است.

در این روش، درمان گران با استفاده از بازی‌ها و فعالیت‌های ساختاریافته، به کودکان کمک می کنند تا با مشکلاتی که در مدرسه یاخانه مواجه هستند روبرو شوند و قادر به حل این مشکلات باشند.

با توجه به اهمیت این موضوع، در این مقاله به بررسی 8 تکنیک بازی درمانی برای کودکان پرداخته ایم:

بازی درمانی شامل چه چیزی است؟

معمولاً  جلسات بازی درمانی شامل چندین جلسه یکساعته در طول 12 هفته است. در این جلسات درمانگر و کودک برای ارزیابی مشکلات و ارائه راه حل برای رفع نیازهای ذهنی و عاطفی با یکدیگر ملاقات می کنند.

گاهی اوقات درمانگران ممکن است بسته به موضوع مورد نظر،حتی ملاقات با کل خانواده را پیشنهاد کنند، با این حال، کودک در بسیاری از این جلسات به تنهایی با درمانگر بازی خواهد کرد.

در جلسه اول، درمانگران و والدین/مراقبان/سرپرست های کودک با هم ملاقات می کنند تا درباره آنچه که کودک یا خانواده تحت آن قرار دارد بحث کنند. درمانگر شرایط فعالی کودک را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد و بهترین راه را برای کمک به کودک با استفاده از بازی درمانی را برنامه ریزی می کند.

جلسات بعدی شامل درک کامل مشکل، کمک به کودک برای پذیرش و برخورد با مشکلات است. در نهایت، درمانگر راه حل ها و راه هایی را برای برخورداری از زندگی بهتر و سالم تر ارائه می کند. ممکن است برخی از ملزومات درازمدت در اختلالات روانی وجود داشته باشد که خانواده باید آن را دنبال کنند تا از موفقیت درمانی برخوردار شوند.

بازی درمانی برای حل چه مشکلاتی موثر است؟

براساس تحقیقات به عمل آمده،بازی درمانی برای رفع برخی از مشکلات کارساز تر است از جمله:

• کودکان آسیب دیده ای که آزار جنسی، فیزیکی یا عاطفی را توسط بزرگسالان تجربه کرده اند
• خانواده هایی که با رویدادهای تغییر دهنده زندگی مانند مرگ یا طلاق روبرو شده اند
• کودکانی که در خانه های ناامن با شرایط آزاردهنده بزرگ می شوند
• کودکان یا خانواده هایی که عضوی از آنها از بیماری روانی رنج می برد
• کودکان بی سرپرست هستند یا رها شده اند
• کودکانی که در محیط مدرسه توسط کودکان زورگو و قلدر آسیب دیده اند

یک جلسه بازی درمانی چکونه اجرا می شود؟

جلسات بازی درمانی با طیف گسترده ای از ابزارها و اسباب بازی ها برگزار می شود. این ابزارها و اسباب‌بازی‌ها شامل حیوانات کوچک، شن، آلات موسیقی، بازی‌های تخته‌ای و کارتی، لوازم آرایش، گل رس، کتاب، عروسک‌ها و حیوانات عروسکی است.

درمانگران از این ابزارها استفاده می‌کنند تا کودک را تشویق کنند تا در جایی که ارتباط کلامی دشوار است احساسات خود را راحت تر بیان کنند. کودکان زبان بازی را بهتر می فهمند و بازی درمانی برای کودک یک محیط امن و آرام  است که می تواند مشکلات عاطفی خود را حل و فصل کند.

تکنیک های بازی درمانی

در ادامه با موثرترین روش های بازی درمانی آشنا خواهید شد:

بازی چوب جادویی

بازی درمانگر یک عصای جادویی به کودک می دهد و از او می خواهد که سه آرزوی خود را بیان کند. در این شرایط یکی از آرزوهای کودک، احتمالاً مشکلی در زندگی واقعی کودک است که از آن رنج می برد. این تکنیک بازی به کودکان کمک می کند تا خواسته های قلبی خود را در فضایی آرام و امن به راحتی بیان کنند.

بازی با کارت های احساسات

در این روش، لازم است ابتدا کارت هایی تهیه شود که بر روی آنها احساسات مختلف نوشته شده باشد. برای بازی با این کارت ها لازم است که کودک به صورت اتفاقی کارت‌ هایی را از میان سایر کارت ها جدا کند و احساسات نوشته شده روی آن‌ها را در طول جلسات درمانی به نمایش بگذارد.

بازی با کارت های احساسات به درمانگر اجازه می دهد که کیفیت و چگونگی ابراز احساسات کودک را  ورد تجزیه و تحلیل قرار دهد و در صورت تشخیص مشکل اقدامات درمانی لازم را به انجام برساند.

پاره کردن صفحات کتاب

در این تکنیک بازی درمانی می توان از یک کتاب قدیمی استفاده کرد که باید کودکان صفحات کتاب را پاره کنند، مچاله کنند و داخل سطل زباله کاغذ بیاندارند. این ایده بازی درمانی به کودکان کمک می کند تا بفهمند چگونه احساس خشم را از خود “دور” کند و آنها را در درون خود نگه ندارند.

دماسنج احساسات

برای استفاده از دماسنج احساسات لازم است که برای کودکان یک «دماسنج احساسات» موقت تهیه کنید که با طیفی از احساسات از 0 (صورت خندان) تا 10 (اخم کردن)  درجه بندی شده باشد.

در این روش، روان درمانگر به کودکان آموزش می دهد که رویدادها و احساس خود را در  درجه بندی های این دماسنج علامت گذاری کنند و بیشتر متوجه کیفیت احساسات خود شوند. برای شروع و تسهیل این بازی می توان از سوالات زیر استفاده کرد:

• چه چیزی باعث می شود که مثل این چهره بخندی؟
• چه چیزی باعث غمگین شدن یا اخم کردن تو می شود؟
• چه چیزی باعث می‌شود که احساس آرامش داشته باشی و از انجام چه کاری لذت میبری ؟

مطالعات متخصصان نشان داده است که کودکان با این بازی یاد می گیرند که احساسات خود را کنترل و تنظیم کنند، از رفتارهای پرخاشگرانه و مخرب دوری کنند.

داستان سرایی متقابل

دراین تکنیک بازی درمانی، روان درمان گر از کودک دعوت می کند که یک داستان تخیلی بسازد و برای درمان گر تعریف کند. پس از روایت داستان، لازم است که کودک در مورد درس های عبرت یا پیام اخلاقی داستان با درمان گر گفتگو کند. در نتیجه، متخصص در پایان داستان قادر است که دوباره داستان را مرور کند و  راه حل هایی برای مشکلات شخصیت های داستان ارائه دهد.

نقش آفرینی

در این تکنیک بازی درمانی از کودک خواسته می شود که رویدادی را که باعث اضطراب او می شود، نقش آفرینی کند. به این ترتیب کودک قادر است که اضطراب خود را برطرف کند و زندگی روزمره را با شجاعت از سر بگیرد.

به عنوان مثال، یک قلدر در مدرسه ممکن است باعث وحشت کودک شده باشد، اما ایفای نقش مقاومت در برابر کودک زودگو باعث می شود که کودک بفهمد که رفتار نادرست کودک دیگر ربطی به او ندارد و به مشکلات کودک دیگر مربوط می شود.

بازی ابرقهرمانی

در طی این تکنیک بازی درمانی از کودک خواسته می شود تا ابرقهرمانان مورد علاقه خود را با قدرت های فوق العاده مورد نظر خود ترسیم کنند. سپس درمانگران می توانند به کودک کمک کنند تا نقاط قوت خود را با این ابرقدرت ها مرتبط کند و از آنها به طور مثبت استفاده کند.

بازی عروسکی

عروسک ها ابزار بسیار موثری برای بازی درمانی هستند. یک تکنیک منحصر به فرد، مصاحبه عروسکی با اعضای خانواده است. درمانگر به کودکان و خانواده‌هایشان عروسک‌هایی هدیه می‌دهد، سپس از آن‌ها می‌خواهد که عروسکی را به نمایندگی از هر عضو انتخاب کنند.

کودک و خانواده اش با استفاده از عروسک ها داستانی را روایت می کنند. در این شرایط، مشاور با اعضای خانواده در مورد موضوع داستان گفتگو کرده و سپس موضوع بحث را با کل خانواده مورد بررسی قرار می دهند. این کار به آشکار شدن پویایی های خانواده کمک می کند که ممکن است کودک تمایلی به صحبت آزادانه درباره آن موضوعات نداشته باشد.

موسسه پرستاری پرستار همراه الف، یکی از معتبرترین مراکز مراقبت و پرستاری از کودک درمنزل است که به صورت شبانه روزی آماده ارائه خدمات است. این مرکز با همکاری کادر متخصص و باتجربه از پرستاران مشغول به فعالیت است که همگی بر تکنیک های پرورش و تربیت کودکان تسلط کافی دارند. از شاغل هستید و زمان اندکی را در منزل صرف می کنید، دیگر نگران مراقبت از کودکان دلبند خود نباشید و نگهداری از عزیزان خود را به ما بسپارید.