شیوع اسهال و استفراغ ناشی از روتا ویروس در کودکان

روتا ویروس در کودکان یکی از شایع ترین دلایل بروز اسهال و استفراغ است. این ویروس با آلوده کردن معده و روده باعث بروز استفراغ و اسهال به خصوص در نوزادان و خردسالان می شود. عفونت ناشی از روتا ویروس در ماه های زمستان و بهار به ویژه در مهد کودک ها شیوع بیشتری دارد و اماافراد بزرگسال معمولا تحت تاثیر این ویروس قرار نمی گیرند.  اگر نگران آلوده شدن کودک خود به روتا ویروس هستید در این مقاله اطلاعات جامعی در مورد روش های پیشگیری و درمان اسهال و استفراغ ناشی از روتا ویروس بیان شده است:

روتاویروس چیست؟

روتاویروس که عامل اصلی بروز اسهال شدید و استفراغ در نوزادان و کودکان خردسال است به ۹ گونه با نام‌های A، B، C، D، F، G، H، I و J تقسیم می شود. روتاویروس نوع A، شایع‌ترین گونه و عامل ایجاد بیش از ۹۰ درصد عفونت‌های روتاویروسی در انسان است. این ویروس پس از ورود به بدن به سلول های معده و روده می چسبد و باعث بروز آسیب به ساختار این قسمت ها می شود.

علائم ابتلا به روتا ویروس در کودکان چیست؟

کودکان مبتلا به عفونت روتاویروس دچار علایم زیر می شوند:

• تب
• تهوع و استفراغ
• گرفتگی شکم
• اسهال مکرر و آبکی
• سرفه
• آبریزش بینی

اسهال ناشی از روتا ویروس ممکن است به حدی شدید باشد که به سرعت منجر به کم آبی بدن کودک شود. مشاهده علایم زیر در کودک به معنای کمبود آب بدن است:

• تشنگی شدید
• بداخلاقی
• خستگی شدید
• کاهش هوشیاری
• احساس سرگیجه یا سبکی سر
• فرورفتگی چشم های
• خشکی در دهان و زبان
• بروز فرورفتگی در بخش فوقانی سر نوزاد (فونتانل)
• کاهش یا قطع ادرار

آیا روتاویروس مسری است؟

این ویروس یکی از مسری ترین ویروس ها در بین کودکان است و تقریبا تمام کودکان تا سن پنج سالگی حداقل یکبار به عفونت ناشی از روتا ویروس مبتلا می شوند.

روش انتقال روتا ویروس از راه مدفوع – دهان است بنابراین در صورتی که کودک آلوده پس از استفاده از دستشویی، دست خود را نشوید و به وسایل اطراف دست بزند سبب انتشار آلودگی می شود. بنابراین در شرایطی که سایر کودکان سطوح آلوده را لمس کنند و دست خود را به دهان ببرند توسط این ویروس آلوده می شوند.

البته در شرایطی که والدین یا پرستار کودک پس از تعویض پوشک یا شستشوی کودک، دست های خود را به خوبی نشویند نیز سبب انتشار این ویروس می شوند. بنابراین اگر افراد آلوده در تهیه غذای کودک نقش داشته باشند حتی اگر کودک قبل از صرف غذا دست های خود را بشوید باز هم از طریق غذا یا آب آلوده در معرض ابتلا به بیماری قرار دارد.

روش تشخیص روتا ویروس در کودکان

بیان شرح کامل وضعیت کودک در بیشتر مواقع به پزشک در تشخیص قطعی عقونت روتا ویروس کمک می کند و  پزشک برای تشخیص این مشکل نیازی به انجام آزمایشات بالینی ندارد.

اما در شرایطی که در مدفوع کودک خون یا مواد مخاطی وجود داشته باشد، پزشکان ممکن است از آزمایش مدفوع برای بررسی احتمال وجود روتاویروس و سایر میکروب های عامل اسهال استفاده کنند. همچنین تجویز آزمایش ادرار و خون، اقدام موثری برای تشخیص کم آبی بدن است.

روش درمان عفونت ناشی از روتاویروس درکودکان

نوزادان و کودکان مبتلا به اسهال و استفراغ، به شدت در معرض کم آبی بدن قرار دارند و گاهی برای جبران کم آبی بدن لازم است که کودک در بیمارستان بستری شود.

تزریق مایعات داخل وریدی (IV) برای بالابردن سطح مایعات و املاح بدن تاثیرات مطلوبی بر بهبود وضعیت نوزدان مبتلا به اسهال و استفراغ دارد. اما در بیشتر مواقع عوارض ابتلا به روتا ویروس در کودکان، با رعایت دستورات پزشک و درمان های خانگی بدون نیاز به بستری برطرف می شود.

درمان خانگی اسهال و استفراغ در کودکان

در کودکان مبتلا به اسهال(بدون استفراغ)، پیروی از برنامه روتین تغذیه اشکالی ندارد اما بهتر است کودک برای پیشگیری از کم آبی خفیف، مقدار بیشتری مایعات بنوشد.

اقدامات زیر برای جلوگیری از کم آبی خفیف در کودکان موثر است:

• استفاده از محلول خوراکی  او آر اس برای آبرسانی به بدن
• ترکیب مقدار مناسبی از آب، شکر و نمک برای کمک به کم آبی بدن
• ادامه شیردهی طبیعی و دستی به کودک در صورت عدم وجود استفراغ شدید

در صورتی که وضعیت کودک رو به بهبود گذاشت، لازم است که مقدار محلول آبرسانی را کاهش داده و مقدار غذا و نوشیدنی های معمولی را افزایش دهید. ذکر این نکته ضروری است که از مصرف داروهای ضد اسهال و استفراغ بدون دستور پزشک خودداری کنید و تنها بادستور پزشک و در مقدار معین از این داروها استفاده کنید.

همچنین مصرف آب میوه های مصنوعی، نوشابه های گازدار و نوشیدنی های ورزشی ممکن است سبب تشدید اسهال درکودکان شود بنابراین لازم است از مصرف این فرآورده ها خودداری شود.

آیا روتا ویروس در کودکان قابل پیشگیری است؟

ابتلای کودک به این ویروس باعث می شود که کودک در دفعات بعدی، ایمنی بیشتری در مقابله با عفونت ناشی از روتا ویروس داشته باشد. اما تزریق واکسن روتاویروس بهترین اقدام برای پیشگیری از بروز عفونت های ناشی از روتاویروس در کودکان است. این واکسن با توجه به دستور سازنده و نوع برند باید در سنین ۲ و ۴ ماهگی و مجددا در ۶ ماهگی از طریق دهان به نوزادان خورانده شود.

آموزش روش های صحیح شستشو و ضدعفونی دست ها به کودکان به ویژه پس از دستشویی و قبل از غذا خوردن، تاثیر بسزایی در کاهش احتمال ابتلا به این ویروس دارد.

لازم است والدین و پرستار کودک برای جلوگیری از انتقال روتا ویروس در کودکان به سایرین، تا زمان قطع کامل اسهال، از بردن کودک به مهد کودک یا زمین بازی خودداری کنند.

چه زمانی باید با دکتر تماس بگیرید؟

در شرایطی که کودک در کنار اسهال و استفراغ دچار علایم زیر شود باید سریعا برای دریافت درمان های تخصصی به پزشک مراجعه کنید:

• استفراغ بیشتر از ۲۴ ساعت ادامه پیدا کرده باشد
• حجم اسهال پس از چند روز کمتر نشده باشد
• کودک به دلیل احساس تهوع برای ساعات متوالی قادر به خوردن غذا یا نوشیدن مایعات نباشد
• میزان ادرار کودک به صورت محسوسی کاهش پیدا کرده باشد
• گریه کودک کاملا بدون اشک یا با مقدار کمی اشک همراه باشد
• دهان کودک خشک و لب های او دچار ترک خوردگی شده باشد
• کودک به دلیل احساس سرگیجه یا سبکی سر قادر به راه رفتن نباشد
• هوشیاری کودک کاهش پیدا کرده و تمایل زیادی به خوابیدن داشته باشد
  کودک تب غیر قابل کنترل و بالا داشته باشد
• در مدفوع یا استفراغ کودک خون وجود داشته باشد

با توجه به موارد فوق، نقش والدین و پرستار کودک در پیشگیری از ابتلای کودک به اسهال و استفراغ بسیار برجسته است. اگر فرزند دلبند شما به مهد کودک می رود و به صورت مداوم دچار بیماری های واگیر داری مانند سرماخوردگی یا اسهال و استفراغ می شود بهتر است به فکر راه حل دایمی برای حل این مشکل باشید. پیشنهاد ما استخدام یک پرستار کودک حرفه ای در منزل برای نگهداری از فرزند شما است. مسلما استخدام یک پرستار کودک با هزینه اندکی همراه است که در مقایسه با هزینه مهد کودک و هزینه های درمانی کودک، مقرون به صرفه تر به نظر می رسد.

بنابراین فرصت را از دست ندهید و برای اطمینان از سلامت و امنیت فرزندان خود با مرکز پرستاری پرستار همراه الف تماس حاصل فرمایید.