روش های پیشگیری از زوال عقل در سالمندان

بیماری زوال عقل در سالمندان از شیوع بسیاری در سرتاسر جهان برخوردار بوده و تاثیر نامطلوبی برکیفیت زندگی مبتلایان دارد. درحال حاضر هیچ روش قطعی و معینی برای پیشگیری از انواع زوال عقل وجود ندارد، زیرا محققان هنوز در حال بررسی چگونگی ایجاد این بیماری هستند.

با این حال، شواهد محکمی در مورد ارتباط بین سبک زندگی سالم و کاهش احتمال ابتلا به زوال عقل در سنین بالا وجود دارد.

از سویی دیگر پیروی از سبک زندگی سالم نقش مهمی در پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی، مانند سکته مغزی و حملات قلبی دارد. افراد مبتلا به بیماری های قلبی عروقی درصد بسیاری از مبتلایان به زوال عقل را تشکیل داده اند. با توجه به اهمیت این موضوع در این مقاله به بررسی روش های پیشگیری از زوال عقل در سالمندان پرداخته ایم:

عوامل زمینه ساز ابتلا به زوال عقل

عوامل موثر در افزایش احتمال ابتلای سالمندان به زوال عقل معمولا به دو دسته اصلی تقسیم می شوند

• عوامل غیر قابل کنترل
• عوامل قابل کنترل

عوامل غیر قابل کنترل

سن: براساس تحقیقات دانشمندان همزمان با افزایش سن، احتمال ابتلا به زوال عقل نیز افزایش پیدا می کند. اما ذکر این نکته مهم است که بیماری زوال عقل نباید به عنوان بخشی اجتناب ناپذیر در روند پیری به حساب آید.

ژن ها:  دانشمندان بر این باورند که برخی از عوامل ژنتیکی در ابتلای حاملان این ژن ها به زوال عقل تاثیرگذار هستند، اما قطعا ژن ها به تنهایی باعث ابتلای سالمندان به زوال عقل نمی شوند و عوامل دیگری در این میان دخیل هستند.

عوامل قابل کنترل

•  سیگار کشیدن
• عدم ورزش منظم
• سطوح تحصیلی پایین تر
• از دست دادن شنوایی
• افسردگی درمان نشده
• تنهایی یا انزوای اجتماعی
• عدم تحرک

مطالعات دانشمندان نشان داده است که با اصلاح عوامل خطرساز قابل کنترل، می توان خطر ابتلا به بیماری زوال عقل را تا یک سوم کاهش داد.

عوامل کاهنده احتمال زوال عقل در سالمندان

هر چیزی که برای سلامتی قلب مفید باشد سبب کاهش احتمال بروز زوال عقل خواهد شد از جمله:

پیروی از رژیم غذایی سالم و متعادل
حفظ وزن سالم
ورزش منظم
ترک الکل
ترک سیگار
فشار خون متعادل

رژیم غذایی و زوال عقل

خطر: رژیم غذایی سرشار از چربی اشباع شده، نمک، قند، فیبر کم سبب افزایش احتمال ابتلا به فشار خون بالا، کلسترول بالا، اضافه وزن یا چاقی و دیابت نوع 2 می شود.

راه حل: با مشورت یک متخصص تغذیه یک رژیم غذایی سالم و متعادل را در برنامه زندگی خود جای دهید.

وزن و زوال عقل

خطر: اضافه وزن یا چاقی می تواند فشار خون و خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش دهد، که هر دو با خطر بالاتر بیماری آلزایمر و زوال عقل عروقی مرتبط هستند.

راه حل: با استفاده از یک ترازوی دقیق وزن خود را به صورت منظم اندازه گیری کنید تا همواره در محدوده وزن سالم قرار داشته باشید. بهتر است در صورت اضافه وزن با استفاده از اصلاح سبک زندگی حداقل  5 تا 10 درصد وزن اضافی خود را کاهش دهید و با انجام این کار از ابتلا به زوال عقل پیشگیری کنید.

ورزش و زوال عقل

خطر: فقدان فعالیت بدنی منظم سبب افزایش احتمال ابتلا به بیماری قلبی، اضافه وزن یا چاقی و دیابت نوع 2  می شود که همگی با خطر بروز زوال عقل مرتبط هستند.

افراد سالمندی که ورزش نمی‌کنند نیز بیشتر از سایرین در معرض مشکلات حافظه یا اختلالات تفکر هستند.

راه حل:

براساس دستورالعمل های متخصصان لازم است سالمندان حداقل 150 دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط در هفته داشته باشند از جمله: پیاده روی سریع، دوچرخه سواری یا رقص. همچنین باید حداقل دو بار در هفته ورزش های تقویتی مانند باغبانی یا یوگا انجام دهند.

اصولا هر چه میزان تحرک سالمند کاهش پیدا کند، احتمال ابتلای او به زوال عقل افزایش خواهد یافت بنابراین بهتر است سالمندان کمتر بنشینید و سعی کنند که به طور منظم بلند شوند و  برای مثال، از پله‌ها بالا بروند یا در حالت ایستاده تماس‌های تلفنی خود را برقرار کنند.

مصرف الکل و زوال عقل

خطر: نوشیدن الکل خطر سکته مغزی، بیماری قلبی و برخی سرطان ها را افزایش می دهد و همچنین به سیستم عصبی از جمله مغز آسیب می رساند.

راه حل: از نوشیدن الکل و هرگونه فرآورده ای که دارای الکل است خودداری کنید. اگر به نوشیدن الکل اعتیاد دارید با یک متخصص روانپزشک مشاوره کنید تا در صورت نیاز با استفاده از دارو درمانی یا روان درمانی به شما در مراحل ترک کمک کند.

سیگار کشیدن و زوال عقل

خطر: سیگار کشیدن باعث باریک شدن رگ‌های بدن می‌شود و این موضوع به نوبه خود سبب افزایش فشار خون خواهد شد. همچنین خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و همچنین چندین نوع سرطان با سیگار کشیدن افزایش پیدا می کند.

راه حل: سعی کنید از هر روشی که برای شما امکان پذیر است سیگار کشیدن را ترک کنید. از یک مشاور با تجربه در این زمینه کمک بگیرید و از خانواده یا دوستان خود درخواست حمایت و پشتیانی روانی کنید.

افسردگی و زوال عقل

خطر: رابطه بین زوال عقل و افسردگی پیچیده است. به نظر می رسد که مبتلایان به افسردگی درمان نشده بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به زوال عقل قرار دارند. با این حال، افسردگی به عنوان یکی از علائم اصلی ابتلا به زوال عقل شناخته می شود.

از سویی دیگر بد خلقی، اضطراب یا افسردگی همگی اثرات نامطلوبی بر توانایی های سالمند برای مشارکت در فعالیت های اجتماعی و تحریک کننده ذهنی دارد.

راه حل: اگر نگران این موضوع هستید که ممکن است به افسردگی مبتلا شده باشید، لازم است در اسرع وقت با  روانپزشک در این مورد مشورت کنید. معمولا متخصصان از دارو درمانی یا تکنیک های روان درمانی( شناختی رفتاری (CBT) یا گفتگو درمانی)  برای معالجه افسردگی استفاده می کنند.

شرکت پرستاری پرستار همراه الف یکی از معتبرترین مراکز ارائه خدمات مراقبت و پرستاری در منزل است که به صورت شبانه روزی به همشهریان گرامی خدمات رسانی می کند. کادر پرستاری متخصص و مجرب این مرکز با آگاهی از بروز ترین روش های مراقبت از سالمند، کودک و بیمار ازتجارب ارزشمندی در این زمینه برخوردار هستند بنابراین مراقبت از عزیزان خود را با خیالی آسوده به ما بسپارید.